Discourse Analysis of Religious and National Identity in Iran after the Islamic Revolution

Document Type : Original Article

Author

. Ph.D student of Political Sociology, Razi University, Kermanshah, Iran.

10.22126/mps.2025.12267.1066

Abstract

This article, within a discursive framework, examines the articulation of identity construction in Iran after the Islamic Revolution, with a focus on the discourse of late nationalism. The Islamic Revolution, as one of the most significant historical turning points in Iran, paved the way for fundamental transformations in the country’s political and identity discourses. During this period, various discourses have sought to define and redefine Iranian national identity. This study, using the theoretical framework of Laclau and Mouffe’s discourse theory, aims to analyze the discursive processes and articulations emerging within late nationalism, and to demonstrate how this discourse has attempted to integrate various identity elements—religious, historical, and cultural—into a unified narrative. The article also addresses the discursive challenges and rivalries between late nationalism and other identity discourses, such as Islamism and radical Westernism. The findings indicate that, by employing symbols, cultural assets, and historical narratives, this discourse has been relatively successful in the reproduction of national identity. However, it still faces challenges in achieving full articulation and broad societal acceptance. This study, through a descriptive and analytical method, offers a comprehensive picture of discursive transformations and their impact on the construction of national identity in post-revolutionary Iran.

Keywords

References

منابع
اشرف، احمد. (1399). هویت ایرانی از دوران باستان تا پایان پهلوی. ترجمۀ حمید احمدی، تهران: نشر نی.
امانلو، حسین؛ احمدوند، شجاع. (1394). «بازشناسی گفتمانی هویت شاهی در ایران باستان»؛ پژوهش‌های راهبردی سیاست، 4(14)، 103–133. https://qpss.atu.ac.ir/article_1768.html
بذرافشان، محسن؛ بای، عبدالرضا؛ گنجی، قربانعلی. (1400). «تحلیل گفتمانی فرهنگ سیاسی و اثربخشی آن بر هویت‌یابی و غیریت‌سازی»؛ جامعه‌شناسی سیاسی ایران، 4(3)، 475-484. https://jou.spsiran.ir/article_153051.html
بشیریه، حسین. (1402). موانع توسعۀ سیاسی در ایران. تهران: گام نو، چاپ سیزدهم.
حقیقت، سید صادق. (1398). روش‌شناسی علوم سیاسی. قم: دانشگاه مفید.
رجایی، فرهنگ. (1397). مشکل هویت ایرانیان. تهران: نشر نی.
رضایی‌پناه، امیر. (1403). «تحلیل چگونگی بازنمایی هویت در گفتمان بنیادها و مراکز ایران‌شناسی غرب»؛ مطالعات ایران‌شناسی، 8(1)، 1-37. https://is.iranology.ir/article_713123.html
زمانی محجوب، حبیب. (1390). هویت دینی و ملی ایرانیان. قم: انتشارات زمزم هدایت.
سعید، بابیاس. (١٣٩٠). هراس بنیادین: اروپامداری و ظهور اسلام‌گرایی. ترجمۀ غلامرضا جمشیدی‌ها و موسی عنبری، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
صحیفۀ امام. (1379). تهران: مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
صیدخانی، مریم؛ قاسمی، یارمحمد؛ هواس‌بیگی، فاطمه. (1399). «بازنمایی مؤلفه‌های هویت ملی (بعد اسلامیت و ایرانیت) در کتاب‌های درسی فارسی (بخوانیم و بنویسیم) دورۀ آموزش ابتدایی»؛ نظریه و عمل در برنامۀ درسی، 8(16)، 301-332. http://cstp.khu.ac.ir/article-1-3237-fa.html
عباس‌زاده مرزبالی، مجید. (1401). هویت ملی و ارکان و مؤلفه‌های آن در ایران. تهران: انتشارات اندیشۀ احسان.
عزیزخانی، احمد. (1400). «واکاوی الگوهای هویتی عرضه‌شده در پاسخ به مسئلۀ انحطاط در ایران معاصر (با تاکید بر الگوی گفتمان هویتی انقلاب اسلامی)»؛ مطالعات الگوی پیشرفت اسلامی‌ایرانی، 9(4)، 153-176. https://www.ipoba.ir/article_144072.html
محمدی، منوچهر. (1396). بازتاب جهانی انقلاب اسلامی. تهران: انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشۀ اسلامی.
مرتضوی، سید خدایار؛ رضایی حسین‌آبادی، مصطفی؛ قرائتی، اردوان. (1394). «گفتمان تشیع و بر‌سازی هویت ملی در ایران عصر صفوی»؛ پژوهش‌های سیاست جهان اسلام، 5(3)، 157-183. http://priw.ir/article-1-319-fa.html
منتظرقائم، اصغر؛ تقی‌زاده، کامبیز؛ بیگی‌زاده، مرضیه. (1394). «عناصر تشکیل گفتمان سیاسی امام خمینی(س)»؛ اندیشۀ سیاسی در اسلام، 2(2-3)، 51-73. https://andishehsiyasi.ri-khomeini.ac.ir/article_38730.html
موسوی، سید صدرالدین؛ قمریان، ناهید؛ خادمی، مهرنوش. (1400). «واکاوی گفتمان هویت ملی در منظومۀ فکری رهبری»؛ پژوهشنامۀ انقلاب اسلامی، 12(42)، 67-82. https://doi.org/10.22084/rjir.2022.25244.3410
نباتیان، محمداسماعیل. (1400). «گفتمان انقلاب اسلامی و مواجهه با چالش بدیل‌سازی»؛ مطالعات بیداری اسلامی، 10(19)، 7-29. https://dor.isc.ac/dor/20.1001.1.23225645.1400.10.1.1.1
نظری، حامد؛ امام‌جمعه‌زاده، سید جواد؛ علی‌حسینی، علی. (1400). «هویت، گفتمان و سیاست‌گذاری جمهوری اسلامی ایران در جهان اسلام»؛ پژوهش‌های جهان اسلام، ۱۱(۴)، ۲۳-۴۷. https://dor.isc.ac/dor/20.1001.1.23222980.1400.11.4.2.6
یورگنسن، ماریان؛ فیلیپس، لوئیز. (1401). نظریه و روش در تحلیل گفتمان. ترجمۀ هادی جلیلی، تهران: نشر نی.
 
References
Abbaszadeh Marzabali, M. (2022). National identity and its foundations and components in Iran. Tehran: Andisheh Ehsan Publishing. [In Persian].
Abbaszadeh Marzbali, M. (2022). National Identity and Its Elements and Components in Iran, Tehran: Andishe-ye Ehsan Publications. [In Persian].
Amanloo, H. and Ahmad Vand, S. (2015). Discourse Recognition of Royal Identity in Ancient Iran. Political Strategic Studies, 4(14), 103-133. https://qpss.atu.ac.ir/article_1768.html?lang=en
Ashraf, A. (2020). Iranian identity from ancient times to the end of the Pahlavi era (H. Ahmadi, Trans.). Tehran: Ney Publishing. [In Persian].
Ashraf, Ahmad. (2019). Iranian Identity from Ancient Times to the End of the Pahlavi Dynasty. Translated by Hamid Ahmadi, Tehran: Nay Publishing. [In Persian].
Azizkhani, A. (2022). The Reactions of contemporary Irans identity discuorses The issue of degeneration (focusing on identity discuors islamic revolution). Iranian Pattern of Progress, 9(4), 153-176. [In Persian]. https://www.ipoba.ir/article_144072.html?lang=en
Bashiriyeh, H. (2023). Ostacles to political development in Iran. Tehran: Gam-e No Publications. [In Persian].
Bazafshan, M.; Bay, A. R. & Ganji, Gh. A. (2021). "Discourse analysis of political culture and its effectiveness on identification and otherization". Journal iranian political sociology, 4(3), 475-484. [In Persian]. https://dx.doi.org/10.30510/psi.2022.256639.1342
Haghighat, S. S. (2019). Methodology of Political Science. Qom: Mofid University Press. [In Persian].
Jørgensen, M. & Phillips. L. (2022). Discourse Analysis as Theory and Method. Jalili, H. (trans.), Tehran: Ney Publishing. [In Persian].
Jørgensen, M., & Phillips, L. (2022). Discourse analysis as theory and method (H. Jalili, Trans.). Tehran: Ney Publishing. [In Persian].
Laclau, E. (1996). Emancipation (s). London: Verso.
Mohammadi, M. (2017). The global reflection of the Islamic Revolution. Tehran: Institute of Culture and Islamic Thought. [In Persian].
Montazer Ghaem, D. , Taghizadeh, K. and Beigizadeh, M. (2015). Elements of the political discourse of Imam Khomeini. The Journal of Political Thought in Islam, 2(2-3), 51-73. [In Persian]. https://andishehsiyasi.ri-khomeini.ac.ir/article_38730.html?lang=en
Mortazavi, S. Kh.; Rezaei Hosseinabadi, M. & Qaraati, A. (2015). "Shiite Discourse and the Construction of National Identity in Safavid Iran". Islamic World Politics Research, 5(3), 157-183. [In Persian]. http://priw.ir/article-1-319-en.html
Mousavi, S. S.; Ghamaryan, N. & Khademi, M. (2022). "Analyzing the Discourse of National Identity in the Leadership's Intellectual System". Research Kournal on Islamic Revolution, 12(42), 67-82. [In Persian]. https://doi.org/10.22084/rjir.2022.25244.3410
Nabatian, M. E. (2021). The discourse of the Islamic Revolution and facing the challenge of alternatives. Journal of Islamic Awakening Studies, 10(1), 7-29. [In Persian]. https://dor.isc.ac/dor/20.1001.1.23225645.1400.10.1.1.1
Nazari, H.; Emamjomehzadeh, S. & Alihosseini, A. (2021). "Identity, discourse and policy of the Islamic Republic of Iran in the Islamic world". Quarterly Journal of Political Research in Islamic World, 11(4), 23-47. [In Persian]. https://dor.isc.ac/dor/20.1001.1.23222980.1400.11.4.2.6
Rajaee, F. (2018). The Problem of Iranian Identity, Tehran: Ney Publishing. [In Persian].
Rajaee, F. (2018). The problematique of Iranian identity. Tehran: Ney Publishing. [In Persian].
Rezaeipanah, A. (2024). The Analysis of How Identity is Represented in the Discourse of the Western Iranian Study Foundations and Centers. Iranian studies, 8(1), 1-37. [In Persian]. https://is.iranology.ir/article_713123.html?lang=en
Saeed, B. (2011). Fundamental Fear: Eurocentrism and the Rise of Islamism. Jamshidiha, Gh. R. & Anbari, M. (Trans.), Tehran: Tehran University Press. [In Persian].
Sahifeh-ye Imam. (2000). Tehran: Institute for Compilation and Publication of Imam Khomeini's Works. [In Persian].
Seyedkhani, M.; Ghasemi, Y. & Havasbeigi, F. (2020). "Representation of Components of National Identity (Islamism and Iranism Dimension) in Persian Textbooks (Bekhanim VA Benvisim) of Primary Education". Theory & Practice in Curriculum Journal, 8(16), 301-332. [In Persian]. http://cstp.khu.ac.ir/article-1-3237-en.html
Zamani Mahjoub, H. (2011). Religious and national identity of Iranians. Qom: Zamzam Hedayat Publishing. [In Persian].
Zamani Mahjoub, H. (2011). Religious and National Identity of Iranians, Qom: Zamzam-e Hedayat Publications. [In Persian].
http://www.imam-khomeini.ir/fa
https://www.hawzah.net

Files

History

  • Receive Date: 03 June 2025
  • Revise Date: 06 June 2025
  • Accept Date: 06 June 2025

Share

How to cite

Statistics