الگوی مطلوب حاکمیت، بر اساس ارزش‌های اسلامی در جایگاه مردم و بسط عدالت پس از انقلاب اسلامی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار، گروه معارف اسلامی، دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی، یزد، ایران.

10.22126/mps.2025.11556.1049

چکیده

الگوی مطلوب حاکمیت بر مبنای ارزش‌های اسلامی یکی از آرمان‌های متفکران مسلمان بوده است تا عدالت را بر مبنای اسلام اصیل بسط دهد. انقلاب اسلامی را می‌توان نمودِ این الگو در عصر امروز دانست که مفصل‌بندی ارزش‌های اسلامی در قالب یک حکومت برآمد. از این جهت، ضرورت پژوهش حاضر این است تا ضمن رفع نیازهای اساسی جامعه، عدالت و امنیت و پایداری را مورد مداقه قرار دهد و جایگاه مردم و عدالت در آن بیش از پیش درونی شود. هدف پژوهش ارائۀ الگویی مبنی بر مدل مطلوب حاکمیت اسلامی است که می‌تواند در جمهوری اسلامی تحقق یابد. سؤال این است که الگوی مطلوب حاکمیت، بر اساس ارزش‌های اسلامی در بسط عدالت و جایگاه مردم پس از انقلاب اسلامی تا چه اندازه پیاده شده است؟ یافته‌‌ها حاکی از آن است که اگرچه انقلاب اسلامی با شعار عدالت و پیدا کردن جایگاه مردم در جامعۀ اسلامی رخ نمایاند، اما به نظر می‌رسد که در روند خود به تک‌گویی عدالت‌محورانه بیمار شده است که باید به منتقدان و معترضان که از مردم هستند رخصت ابراز نظرات در وجوه اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی داده شود. روش تحقیق به شکل کیفی و توصیفی ـ تحلیلی است.

کلیدواژه‌ها

مراجع

قرآن کریم.
نهج‌البلاغه.
آژینی، محسن. (1374). اندیشه‌های اقتصادی امام خمینی رحمه‌الله. تهران: سازمان مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی- گروه انتشارات.
پیغان، وحید؛ یعقوبی، نورمحمد؛ کیخا، عالمه. (1401). «شناسایی و اولویت‌بندی عوامل مؤثر بر حکمرانی خوب با رویکرد توسعۀ پایدار»؛ پژوهش‌های مدیریت عمومی، 15(55)، 93-123. https://doi.org/10.22111/jmr.2022.40358.5640
جرداق، جورج. (1387). امام علی(ع) صدای عدالت انسانی. ترجمۀ سید هادی خسروشاهی، قم: مؤسسۀ بوستان کتاب.
جوادی آملی، عبدالله. (1389). ولایت فقیه: ولایت فقاهت و عدالت. قم: نشر اسراء.
خمینی، روح‌الله. (1381). ولایت فقیه. تهران: انتشارات مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینی. چاپ یازدهم.
خمینی، روح‌الله. (بی‌تا). کتاب البیع. جلد 2، قم: انتشارات اسماعیلیان.
صبحى، صالح. (1374). نهج‌البلاغه نامۀ 19. قم: مرکز البحوث الاسلامیه.
کرمانی، ناظم‌الاسلام. (بی‌تا). تاریخ بیداری ایرانیان. تهران: انتشارات پر.
مطهری، مرتضی. (1354). سیری در نهج‌البلاغه. تهران: چاپخانۀ رودکی.
مطهری، مرتضی. (1370). مجموعه آثار ج 1. تهران: انتشارات صدرا.
موسوی بجنوردی، سید محمد؛ صفایی، راحله. (1388). «حقوق متقابل مردم و حکومت اسلامی از دیدگاه امیرالمؤمنین علی(ع). پژوهش‌نامۀ متین، 11(44)، 1-26.
References
Ahmed, F. (2008). “An Examination of the Development Path Taken by Small Island Developing States”. 17–26.
Ajini, M. (1995). The economic thoughts of Imam Khomeini. Tehran: Islamic Revolution Cultural Documents Organization - Publications Group. [In Persian].
Beekun, R. I. (1997). Islamic Business Ethics. International Institute of Islamic Thought. https://doi.org/10.2307/j.ctvk8w1zv
Grindle, M. S. (2017). “Good Governance, R. I. P.: A Critique and an Alternative”. Governance, 30(1), 17-22. https://doi.org/10.1111/gove.12223
Hassan, A. (2020). “Sustainable Development and Islamic Ethical Tasks for Business-Organisations”. In Sánchez-García, J. C. & Hernández-Sánchez B. (Eds.), Sustainable Organizations - Models, Applications, and New Perspectives. IntechOpen. https://doi.org/10.5772/intechopen.94992
Javadi Amoli, A. (2010). Velayat al-Faqih: Velayat al-Jurisprudence and Justice. Qom: Israa Pub. [In Persian].
Jordac, G. (2008). The voice of human justice. Translated by Khosroshahi, S. H., Qom: Boostan-e Ketab Institute. [In Persian].
Kermani, N. (nd.). History of the Iranian Awakening. Tehran: Par Pub. [In Persian].
Khomeini, R. (2002). Velayat al-Faqih. Tehran: Imam Khomeini Works Compilation and Pub. [In Persian].
Khomeini, R. (nd.). Kitab al-Bay’. Volume 2, Qom: Ismailiyan Pub. [In Persian].
Motahari, M. (1975). A Journey in Nahjul-Balaghah. Tehran: Rudaki Printing House. [In Persian].
Motahari, M. (1991). Collection of Works. Vol. 1. Tehran: Sadra Pub. [In Persian].
Paya, A. & Ghaneirad, M. A. (2007). “Habermas and Iranian Intellectuals”. Iranian Studies, 40(3), 305-334. https://doi.org/10.1080/00210860701390414
Perghan, V.; Yaghobi, N. M. & Keikha, A. (2022). “Identifying and Prioritization of Good Governance Effective Factors Focused on a Sustained Development Approach”. Public Management Researches, 15(55), 93-123. [In Persian]. https://doi.org/10.22111/jmr.2022.40358.5640
Rotberg, R. (2014). “Good Governance Means Performance and Results”. Governance. 27(3), 511-518. https://doi.org/10.1111/gove.12084
Sobhi, S. (1995). Nahjul-Balaghah. Qom: Islamic Research Center. [In Persian].
مطالعات سیاسی بین النهرین
دوره 3، شماره 1
فروردین 1403

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 08 دی 1403
  • تاریخ بازنگری: 13 دی 1403
  • تاریخ پذیرش: 14 دی 1403

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار