نقش هویت و منافع در سیاست خارجی ایران نسبت به عراق

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه معارف اسلامی دانشگاه صنعتی کرمانشاه، کرمانشاه، ایران

2 دانش آموخته دکتری روابط بین‌الملل دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

10.22126/mps.2025.11425.1048

چکیده

روابط ایران و عراق از دیرباز به واسطه اشتراکات عمیق تاریخی، فرهنگی، مذهبی و ژئوپلیتیکی، پیچیده و در عین حال حائز اهمیت بوده است. پس از سقوط صدام حسین در سال 2003، این روابط وارد فاز جدیدی شد و جمهوری اسلامی ایران به عنوان یکی از بازیگران کلیدی در تحولات سیاسی عراق ظهور کرد.سیاست خارجی ایران نسبت به عراق، به عنوان یکی از همسایگان استراتژیک و مهم، تحت تأثیر عوامل متعددی از جمله تاریخی، مذهبی، امنیتی و اقتصادی قرار دارد. این سیاست‌ها با هدف حفظ و گسترش نفوذ ایران در منطقه و تضمین امنیت ملی و منافع اقتصادی این کشور، تدوین و اجرا می‌شوند.بیشتر ادبیات موجود در مورد سیاست خارجی ایران نسبت به خاورمیانه عمدتا بر مباحث نظامی / استراتژیک متمرکز است. که از نقش منافع مادی در پیشبرد سیاست خارجی تهران غفلت می کنند. هدف این پژوهش بررسی و حل مسئله رابطه بین هویت و منافع مادی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران نسبت به عراق به خصوص بعد از بهار عربی و گسترش داعش است. در این تحقیق رابطه پیچیده‌ بین هویت و منافع مادی که به صورت متقابل قوام می یابند برای درک عوامل چندوجهی که سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران را در قبال منطقه را شکل می دهد، مورد بررسی قرار می‌گیرد. مقاله حاضر در پی پاسخ به این سوال است که هویت و منافع چه تاثیری بر سیاست خارجی ایران نسبت به عراق داشته است؟ فرضیه اصلی مقاله عبارتست از این که نزدیکی فرهنگی و هویتی به جمهوری اسلامی کمک می‌کند تا با صادرات کالاهای غیر نفتی خود به عراق، که در آنجا از قدرت نرم و سخت برخوردار است اما حوزه نفوذ اقتصادی محدود دارد، اقتصاد خود را تنوع بخشد.

کلیدواژه‌ها

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 02 آذر 1403
  • تاریخ بازنگری: 13 خرداد 1404
  • تاریخ پذیرش: 13 خرداد 1404

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار