1
علوم سیاسی،دانشکده علوم انسانی،دانشگاه تربیت مدرس،تهران،ایران
2
علوم سیاسی،دانشکده علوم انسانی، تربیت مدرس،تهران،ایران
10.22126/mps.2025.12138.1064
چکیده
ناسیونالیسم قومی یکی از چالش‌برانگیزترین اصطلاحاتی است که در دنیای مدرن و امروزی کشورهای مختلفی را با چالش‌های عدیده‌ای مواجه می‌کند، آن‌هم از این حیث که با استناد به خط‌کش قومیت و نگاه قومی، خط تمایزی میان خود و سایرین می‌کشد. این امر زمانی پراهمیت‌تر می‌شود که گروه‌های هویت‌جوی قومی در کشورهای چندقومیتی با استمداد از ناسیونالیسم قومی، و نیز مؤلفه‌های نهفته در آن مانند جدایی‌طلبی، به خشونت و ترور در جامعه هدف خود مبادرت می‌ورزند. این پدیده نه‌تنها تهدیدی برای ثبات داخلی کشورها محسوب می‌شود، بلکه گاه می‌تواند منجر به تشدید تنش‌های منطقه‌ای و بین‌المللی شود.ایران نیز از جمله کشورهایی است که در طی چندین سده اقوام گوناگونی را در پهنه جغرافیایی خود داشته است که در برخی برهه‌ها با زایش گروهک‌هایی که از نظر فرهنگی و قومی با این اقوام قرابت داشته‌اند، مشکلات عدیده‌ای برای تمامیت ارضی کشور به‌وجود آوردند. یکی از این گروه‌ها پژاک(حزب حیات آزاد کردستان) است. پژاک علی‌رغم داشتن ریشه شکل‌گیری برون‌مرزی، با استفاده از احساسات قومی، به تحریک در منطقه کردنشین کشور اقدام می‌کند و در راستای این اقدامات، به خشونت و کنش تروریستی مبادرت می‌ورزد. این گروه از راهبردهای تبلیغاتی و شبکه‌های ارتباطی بهره می‌برد تا نفوذ خود را گسترش دهد و حمایت‌های محلی را جلب کند.با توجه به گزاره‌های ذکر شده، هدف از پژوهش حاضر بررسی پژاک از موضع گروهک تروریستی، با بستر ناسیونالیسم قومی است. سؤال پژوهش این است که پژاک چگونه از مبانی فکری خود برای اقدامات تروریستی استفاده می‌کند؟ فرضیه پژوهش بر این اصل استوار است که پژاک با اتکا به مبانی ناسیونالیسم قومی به اقدامات تروریستی مبادرت می‌ورزد. روش به‌کارگرفته‌شده نیز اتکا به جامعه‌شناسی تاریخی و استناد به منابع کتابخانه‌ای و اینترنتی است.
)