بازنمایی برجام در سیاست خارجی اوباما نسبت به ایران در گفتمان خبری سی.‌ان.‌ان. (CNN)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری روابط بین‌الملل، دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی، واحد رفسنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، رفسنجان، ایران.

2 استادیار، گروه علوم سیاسی و روابط بین‌الملل، دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی، واحد رفسنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، رفسنجان، ایران (نویسندۀ مسئول).

3 استادیار، گروه علوم سیاسی و روابط بین‌الملل، دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی، واحد رفسنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، رفسنجان، ایران.

10.22126/mps.2025.12717.1088

چکیده

سیاست خارجی و مسائل بین‌الملل به‌گونۀ پیوستار مورد توجه رسانه‌های جهانی قرار داشته و شبکۀ خبری سی.ان.ان. به‌عنوان یکی از مهم‌ترین رسانه‌های بین‌المللی، نقش برجسته‌ای در بازنمایی رویدادهای سیاسی ایفا کرده است. پرسش اصلی این پژوهش آن است که سی.ان.ان. چگونه در گفتمان خبری خود سیاست خارجی ایالات متحده در قبال ایران و توافق هسته‌ای شناخته‌شده به برجام را در دوران ریاست‌جمهوری باراک اوباما بازنمایی کرده است. هدف پژوهش تحلیل چگونگی صورت‌بندی زبانی و گفتمانی اخبار این شبکه و بررسی میزان همسویی آن‌ها با روایت رسمی دولت آمریکاست. داده‌های تحقیق شامل مجموعه‌ای از گزارش‌ها و خبرهای سی.ان.ان. دربارۀ برجام است که با بهره‌گیری از روش تحلیل گفتمان انتقادی نورمن فرکلاف بررسی شده‌اند. یافته‌ها نشان می‌دهد که سی.ان.ان. با برجسته‌سازی مفاهیمی همانند «فرصت دیپلماتیک» و «تهدید هسته‌ای» و با ترسیم تصویری از اوباما به‌عنوان رهبر صلح‌جو، به بازتولید سیاست خارجی ایالات متحده یاری رسانده است. در کنار این رویکرد حمایتی، بخشی از گزارش‌ها نیز با تأکید بر دشواری‌های اعتماد به ایران و چالش‌های اجرای توافق، گفتمانی انتقادی و محتاطانه را منعکس کرده‌اند. نتیجه اینکه سی.ان.ان. تنها بازتاب‌دهندۀ خنثای واقعیت نبوده، بلکه کنشگر رسانه‌ای مؤثری در مشروعیت‌بخشی و بازنمایی سیاست خارجی آمریکا در قبال ایران بوده است.

کلیدواژه‌ها


آقاگل‌‌زاده، فردوس. (1386). «تحلیل گفتمان انتقادی و ادبیات». ادب‌پژوهی، 1(1)، 17-27. https://dor.isc.ac/dor/20.1001.1.17358027.1386.1.1.2.9
امیدی، علی؛ رشیدی علویچه، مهرداد. (1396). «جنگ رسانه‌ای در بحران اوکراین: چارچوب‌سازی تحولات سیاسی اوکراین و کریمه (2013–2015) در شبکه‌های خبری سی.ان.ان. و راشاتودی». مطالعات رسانه‌های نوین، 3(10)، 142-171. https://doi.org/10.22054/cs.2017.18255.153
زابلی‌زاده، اردشیر؛ شیرزادیان، احمد. (1398). «چارچوب‌بندی فناورانۀ اخبار آنلاین (مطالعۀ مقایسه‌ای پوشش اخبار خروج آمریکا از برجام در وب‌سایت‌های پرس‌تی‌وی و سی.ان.ان.)». علوم خبری، 8(2)، 73-110. https://www.mjourcom.ir/article_113766.html
سقای بی‌ریا، حکیمه. (1396). «نظریه (رویکرد) سی.ان.ان.، ساختارها و راهبردهای رسانه‌های برون‌مرزی آمریکا». پژوهش‌نامۀ رسانۀ بین‌الملل، 2، 111-138. http://noo.rs/pckVO
طاهرخانی، فاطمه. (1403). «تحلیل بازنمایی رسانه‌ای از مواجهۀ ایالات متحدۀ آمریکا با برنامۀ هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران (با تأکید بر تحلیل محتوای اخبار بی بی سی فارسی و ایران اینترنشنال 1398-1401 ه‍.ش)». مطالعات راهبردی آمریکا، 4(3)، 113-141. https://doi.org/10.47176/asr.2024.1230
فرکلاف، نورمن. (1379). تحلیل انتقادی گفتمان، ترجمۀ فاطمه شایسته پیران و همکاران، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
فن‌ندایک، تئون. (1382). مطالعاتی در تحلیل گفتمان: از دستور متن تا گفتمان‌کاوی انتقادی، ترجمۀ پیروز ایزدی و همکاران، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
قجری، حسینعلی؛ نظری، جواد. (1392). کاربرد تحلیل گفتمان در تحقیقات اجتماعی، تهران: انتشارات جامعه‌شناسان.
کالهان، پاتریک. (1387). منطق سیاست خارجی آمریکا: نظریه‌های نقش جهانی آمریکا، ترجمۀ داوود غرایاق‌زندی، محمود یزدان‌فام و نادر پورآخوندی، تهران: پژوهشکدۀ مطالعات راهبردی.
معتمدنژاد، رؤیا. (1398). «اصول بنیادی حقوق جهانی ارتباطات: میراث مشترک». پژوهش‌های حقوق عمومی (حقوق و سیاست)، 62، 267-291. https://doi.org/10.22054/qjpl.2019.19261.1458
مک‌دانل، دایان. (1380). مقدمه بر نظریۀ گفتمان، ترجمۀ حسین‌علی نوذری، تهران: فرهنگ گفتمان.
مهدی‌زاده، سید محمد. (1389). نظریه‌های رسانه: اندیشه‌های رایج و دیدگاه‌های انتقادی، تهران: نشر همشـهری.
هال، استوارت. (1391). معنا، فرهنگ و زندگی اجتماعی، ترجمۀ احمد گل‌محمدی، تهران: نشر نی.
یارمحمدی، لطف‌الله. (1383). گفتمان‌‌شناسی رایج و انتقادی، تهران: هرمس.
یورگنسن، ماریان؛ لوئیز، فیلیپس. (1389). نظریه و روش در تحلیل گفتمان، ترجمة هادی جلیلی، تهران: نشر نی.
References
Aghagolzadeh, F. (2007). “Critical Discourse Analysis and Literature”. Adabpajoohi, 1(1). 17–27. [In Persian]. https://dor.isc.ac/dor/20.1001.1.17358027.1386.1.1.2.9
Callahan, P. (2008). Logics of American Foreign Policy: Theories of America’s World Role. (Trans. Davood Gharayagh Zandi, Mahmoud Yazdanfam, & Nader Pourakhoundi). Tehran: Center for Strategic Studies. [In Persian].
CNN. (2013, November 24). World reacts to Iran nuclear deal. https://edition.cnn.com/2013/11/24/world/iran-deal-reaction/index.html
CNN. (2015, April 2). Iran nuclear deal a legacy-defining moment for Obama. https://edition.cnn.com/2015/04/02/politics/iran-nuclear-deal-obama-legacy/index.html
Cohen, B. C. (1963). The press and foreign policy. Collections: Princeton Legacy Library.
Entman, R. (1993). “Framing: Toward clarification of a fractured paradigm”. Journal of Communication, 43(4), 51–58.
Fairclough, N. (1992). Discourse and Social Change. Cambridge, Polity Press.
Fairclough, N. (2000). Critical Discourse Analysis. (Trans. Fatemeh Shayesteh Piran et al.). Tehran: Ministry of Culture and Islamic Guidance. [In Persian].
Hall, S. (2012). Meaning, Culture, and Social Life. (Trans. Ahmad Golmohammadi). Tehran: Ney Publishing.  [In Persian].
Hall, S. (Writer), & Jhally, S. (Director). (2007). Representation & the media [Film]. Media Education Foundation.
Johnstone, B. (2008). Discourse Analysis, 2nd edn. Malden, MA: Blackwell Publishing.
Jorgensen, M. & Phillips, L. (2010). Discourse Analysis as Theory and Method. (Trans. Hadi Jalili). Tehran: Ney Publishing. [In Persian].
Kung- Shankleman, L. (2000). Inside the BBC and CNN Managing Media Organisations. Routledge.
Livingston, S. (1997). Clarifying The CNN Effect: An Examination of Media Effects According to Type of Military Intervention, John F. Kennedy School of Government, The Joan Shorenstein Center, Harvard University.
MacDonnell, D. (2001). Introduction to Discourse Theory. (Trans. Hossein Ali Nozari). Tehran: Farhang-e Gofteman. [In Persian].
Mahdizadeh, S. M. (2010). Media Theories: Mainstream Thoughts and Critical Perspectives. Tehran: Hamshahri Publishing. [In Persian].
McChesney, R. W.  (2001). “Global Media, Neoliberalism, and Imperialism”. Monthly Review, 52 (10). https://monthlyreview.org/2001/03/01/global-media-neoliberalism-and-imperialism
Mullen, J. & Robertson, N. (2015, July 14). “Landmark Deal Reached on Iran Nuclear program. CNN”. Available at: http://www.cnn.com/2015/07/14/politics/iran-nuclear-deal/index.html
Neuman, J. (1996), Lights, camera, war: is media technology driving international politics? New York: Martin Press.
Omidi, A. & Rashidi, M. (2017). “Media Warfare in the Ukraine Crisis: Framing of the Political Developments in Ukraine and Crimea (2013–2015) in CNN and Russia Today News Networks”. New Media Studies, 3(10), 142–171. [In Persian]. https://doi.org/10.22054/cs.2017.18255.153
Prayudha, & Fawwaz, M. (2019). “Uyghur and China in The American Media Discourse: A Critical Discourse Analysis of CNN News Articles”. English Language Teaching Educational Journal, 2(3), 121-132. http://dx.doi.org/10.12928/eltej.v2i3.1292
Robinson, P. (1999). “The CNN  effect: Can the news media drive foreign policy?” British International  Studies Association, 25(2), 301-309. http://dx.doi.org/10.1017/S0260210599003010
Saghaei Biria, H. (2017). “CNN Approach: Structures and Strategies of U.S. International Media”. International Media Research Journal, 2, 111-138. [In Persian]. http://noo.rs/pckVO
Taherkhani, F. (2024). “Media Representation Analysis of the U.S. Confrontation with the Nuclear Program of the Islamic Republic of Iran”. American Strategic Studies, 4(3), 113–141. [In Persian].  https://doi.org/10.47176/ASR.2024.1230
van Dijk, Teun A. (2003). Studies in Discourse Analysis: From Text Grammar to Critical Discourse Analysis. (Trans. Pirooz Izadi et al., 2nd ed.). Tehran: Ministry of Culture and Islamic Guidance.  [In Persian].
Yarmohammadi, L. (2004). Conventional and Critical Discourse Analysis. Tehran: Hermes Publishing. [In Persian].
Zabolizadeh, A. & Shirzadian, A. (2019). “Technological Framing of Online News: A Comparative Study of the Coverage of the U.S. Withdrawal from the JCPOA in Press TV and CNN Websites”. Journal of Communication Sciences, 8(2), 73–110. [In Persian].